2953816
Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ
Γράφει η Αγγελική Παπαγαθαγγέλου, Ψυχολόγος Α.Π.Θ.
Έχει αποδειχθεί ότι η Γνωστικο-Συμπεριφορική θεραπεία είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της Ψυχαναγκαστικής Καταναγκαστικής Διαταραχής.
Η ΓΣΘ εστιάζει στις εκτιμήσεις του ασθενούς. Οι λανθασμένες πεποιθήσεις που έχουν οι ασθενείς όπως υπερβολική σημασία των σκέψεων, υπερεκτίμηση του κινδύνου, διογκωμένη υπευθυνότητα, ανάγκη για βεβαιότητα, έλεγχο των σκέψεων και η τελειοθηρία αξιολογούνται μέσα στην θεραπεία και αμφισβητούνται γνωστικά και με συμπεριφορικά πειράματα. Η ΨΚΔ συντηρείται μέσω της αποτυχίας να συνυπολογιστούν εναλλακτικές εκτιμήσεις. Ο στόχος της θεραπείας είναι να αποκτήσει ο ασθενής εναλλακτικούς τρόπους ερμηνείας/εκτίμησης των ψυχαναγκαστικών του σκέψεων.
Οι ψυχαναγκαστικοί αποδίδουν υπερβολική σημασία στις σκέψεις τους. Η σκέψη έχει πολύ μεγάλη δύναμη. Το ότι σκέφτονται μία σκέψη σημαίνει ότι η σκέψη είναι σημαντική ή ότι αυξάνονται οι πιθανότητες να συμβεί αυτό που σκέφτηκαν ή ότι η σκέψη τους είναι ηθικά ισοδύναμη με την πράξη.
Η τάση να διαβλέπει κανείς κίνδυνο και απειλή ή να προσδοκά αρνητικές εκβάσεις είναι φανερή στην ΨΚΔ. Εδώ η λογική έναντι της υποκειμενικής εκτίμησης της πιθανότητας παίζει σημαντικό ρόλο στην αμφισβήτηση αν και πολλές φορές επειδή η απειλή αφορά το απώτερο μέλλον δύσκολα γίνεται διάψευση.
Η υπευθυνότητα που νιώθει ο ΨΣ ασθενής είναι έκδηλη στην διαταραχή. Η παρουσία ενοχής ή /και ντροπής είναι ενδείξεις εκτιμήσεων υπευθυνότητας. Οι ασθενείς αναλαμβάνουν ένα μεγάλο ποσοστό της ευθύνης αν όχι όλη για ένα γεγονός. Η εκτίμηση ότι το άτομο θα αισθανθεί ή θα φοβηθεί ότι θα θεωρηθεί υπεύθυνο για την έκβαση μιας κατάστασης επειδή δεν πήρε τα αναγκαία μέτρα που απορρέουν από την σκέψη του. Η καταναγκαστική συμπεριφορά δηλαδή μειώνει την πιθανότητα να θεωρηθεί το άτομο υπεύθυνο. Το άτομο έχει την πεποίθηση ότι έχει την δύναμη να προκαλέσει ή να προλάβει αρνητικές εκβάσεις.
Η δυσανεξία στην αβεβαιότητα είναι ένα άλλο κεντρικής σημασίας κομμάτι στην ΓΣΘ για την ΨΚΔ. Στους ασθενείς με ΨΚ η αμφιβολία είναι μη ανεκτή. Επειδή δεν είναι απολύτως σίγουροι επαναλαμβάνουν την συμπεριφορά, κάνουν τον καταναγκασμό δηλαδή. Η αβεβαιότητα φαίνεται να είναι ανυπόφορη λόγω των συνεπειών που μπορεί να έχει το να μην είναι κάποιος σίγουρος.
Οι ΨΚ ασθενείς προσπαθούν να ελέγξουν τις σκέψεις τους με το να τις απωθήσουν. Αυτό όμως αυξάνει ακόμη περισσότερο την συχνότητα των ανεπιθύμητων/ψυχαναγκαστικών σκέψεων. Μέσα στην θεραπεία προτείνεται να σταματήσουν να αντιστέκονται στις σκέψεις τους.
Τέλος, μέσα στην θεραπεία αμφισβητείται επίσης η ανάγκη για τελειοθηρία η οποία συνήθως υποκρύπτει ζητήματα αξίας εαυτού.
2854894